Tuesday, January 6, 2009

BAHUL MIAMBAT-AMBAT (BERBALAS PANTUN)

Ini adalah salah satu contoh sesi berbalas pantun yang mana Enuvung memohon maklumbalas daripada komuniti rungus untuk bersama-sama memajukan Kesusateraan Momogun Rungus. Ajakkan Enuvung telah diterima oleh 2 orang iaitu Jahudi dan Joe Byne. Ikuti sesi berbalas pantun ini.

Enuvung 

Hilod lapai poidtuluhung
Gumizak poidkodim
Sakag kavagu kano miirung
Poingkakat toindolongozon molohing

Batad piababo dimuli oku
Penuhu hilod tagad noumo
Ilopong ku iti longon ku
Rumamit di miring oho

Jahudi 

Silo kud tongkulapai 
Om kinodim kodim oku
Mongodim pogi yadi 
Mogihim pisompuru

Batad puru gondingon
Om linapak pidsalaon
Amu balun ligohon
Ong tulun borontuwilan

Joe Byne

Lapai to timpak buluntung
Om mongodim-kodim vokon
kodim dot miitung-itung
miampai miirung kobvontugan

Batad palang Tapaqo
Oviton sid timpak gumantung
Sakag borontuvilan antado
sazoton di enuvung


Enuvung 

Vongi di mondovungu
Vongi monorimbukou
Tomon ma di Enuvung
Pazazad tungkus di odu

(Ohigak yi Enuvung pazazad tinungkusan ddi odu aki)


Biris di togkol laid, tadjung di tinggol vagu 
Tirisan di aki Rungsud, turunan di aki Rungkud
Hodi dazang sid burunai, alo yi Enuvung sid magabai
Momulandai konopuan, mogkulapai koburulan
Nga patazas dit ondoi dau, patabul dit inggid mala
Itazas sidi obpinai, itabul sidi antas pusod
Amu tumanus imuhun, tida lumihong upaza
Imuhun ma di oduku, upaza ma di aki za.

( Koturunan di Rugsud sino ie, yi Enuvung sid kosoduai nga kakal ie andaman ot inantadon dau om asamod/ozi e dot rungus om kiusaha supaya amu tumagak it kebudayaan>kiinginan dau, it supaya it seni & budaya varo gama manaud sampai kolombus sid sukod vagu. Iti no ot bukti samod dau sid Rungus)



Sunday, January 4, 2009

SUNDA'IT (TEKA-TEKI)

1. Gumara Kubong, Buang Binalik 
JAWAPAN : GumouiSUNDAIT DIH : Amansa Masilun 

2. Mara Gara Linigou, Somungon Limo-Limo 
JAWAPAN : Monongos Langou 
SUNDAIT DIH : Amansa Masilun 

3. Palampag Kinoringan, Ponimbang Pituunan 
JAWAPAN : Linazang 
SUNDAIT DIH : Amasang 

4. Opodok Botung Botung, Notutukan Magapon 
JAWAPAN : Makan 
SUNDAIT DIH : Amasang 
  
5. Iso-Iso Torigi, Hatus Panding Kumogos  
JAWAPAN : Pazas  
SUNDAIT DIH : Ekodo Sait 

6. Onibak Watang-Watang, Elo Momurunai 
JAWAPAN : Sundatang 
SUNDAIT DIH : Mopingki 
  
7. Urali Di Yongongon, Hatus Ot monuridong  
JAWAPAN : Lontugi 
SUNDAIT DIH : Ekodo Sait 

8. Onibak Watang-Watang, Nompus Do Linopot 
JAWAPAN : Tukad 
SUNDAIT DIH : Mopingki 
  
9. Misangai Sangai Kito, Kapatai Ko Dohon 
JAWAPAN : Tambang/Barambang- 
SUNDAIT DIH : Amasang 
  
10. Miringatad Sid Tagad, Miringpangkis Sid Valai  
JAWAPAN : Batad Om Pais- 
SUNDAIT DIH : Mopingki 
  
11. Sangadau Ko Mamanau Amu Emot O Tihud 
JAWAPAN : Mingalud 
SUNDAIT DIH : Mopingki 
  
12. Sangadau Managad Amu Ening O Lopok 
JAWAPAN : Mongomot 
SUNDAIT DIH : Mopingki 
  
13. Sompurut O Tinogomon, Sonsirang Adakaran 
JAWAPAN : Lampu 
SUNDAIT DIH : Dinondila Masilun 
  
14. Songgol Songgolon Puun, Opilapasan Untu 
JAWAPAN : Pazung 

15. Lopoton Nu Siti, Aknon Nu Sid Sodu, Kakal E Alasu 
JAWAPAN : Lada 
SUNDAIT DIH : Amasang  
  
16. Matai Ulun Tagayo Soribu Tulang 
JAWAPAN : Valai Neduanan 
SUNDAIT DIH : Amasang 
  
17. Apat Apat Torigi Pampang Pinaap 
JAWAPAN : Sonit 
SUNDAIT DIH : Soriou 
  
18. Apat Apat Torigi Jarum O Pinaap 
JAWAPAN : Vogok 
SUNDAIT DIH : Mopingki

SUMBER MAKLUMAT : JAHUDI MASILUN, LAHAD DATU-KG.INDARASON DARAT, KUDAT.



BAHUL 3 (PANTUN)

BAHUL KESO

Ondoi-ondoi sogondoi Inggid-inggid soginggit

Ondoi dot piromitan Om inggid dot pikahangan
Ponoduvon tonobon ponupaon lidopon 
Runduk di mali-tali om raboi di ponjuhuton 
Podturus po kamagi Puunjaro mosilou 
Kotimpa mongurali Om kaampot kologizau 
MAKSUDNYA : Polombuso banal inot gamaon nu dinot avantang dino
BAHUL DI:Mongunsazo Mosukud 



BAHUL KODUVO 

Singgarai ku binandus 
kosunggu dot tinggorud 
Kosunggu do tinggorud sangadau moron-goron 
Popihozo ku i madi mozo yawan tumangob 
MAKSUDNYA : Terpaksa mengalah supaya masalah boleh selesai
BAHUL DI: Ekodo Sait 



BAHUL KOTOLU 

Sian di uriposon 
Sangadau muog-uog 
Kohondom turu naku 
Do vusak di bonsision 
MAKSUDNYA : Olungui tu kohondom dit sovoon dau
BAHUL DIH : Mongunsazou Mosukud 



BAHUL KA'APAT 

Tonomo tobu buntul 
Tonomo timbang waig 
Ikito no o miontok 
Tu sompi obuntul-buntul 
MAKSUDNYA : Pasangan yang sepadan- sama2 gedempol
BAHUL DIH : Amancha Masilun 



BAHUL KOLIMO 

Palambag pinidsala 
Bolit pinopiontok 
Apadsala ba adi 
Ong ikitoot kopiontok. 
MAKSUDNYA : Pasangan yang tidak serasi
BAHUL DIH: Dinondila Masilun 



BAHUL KO'ONOM 

Agad kou kalu-kalu 
Andaha do nabalu 
Ong dikau no do ginawo 
Nga duo kito no matai Pomintal Rumunsai 
MAKSUDNYA : Ong ingin kono banal, misavo kito sampai pimpatai 
Bahul dih : Maralap Majahan 


BAHUL KOTURU
 
Sulok-sulok kawasi 
Sulok bawang guntomon 
Nokototomon oku 
Tu noontok ku it tawasi 
MAKSUDNYA : Saya sangat bahagia kerana dpt bini cantik
Bahul dih : Maralap Majahan 


SUMBER MAKLUMAT : JAHUDI MASILUN, LAHAD DATU-KG.INDARASON DARAT, KUDAT. 



Thursday, January 1, 2009

MONGODIHOHOI - LAGU KLASIK RUNGUS

Dihooohooi.. Kolu Do Tindalanganon  
Umpot Ku Dong Tindalongozon 
Tu Mangkavot Ko Do Minirongkoi  
Om Miningkuot Ko Om Miningarazou  
Na Monindingkot Do Sondingihon 
Da Manandangovot Do Kabangazon 
Sondihon Diyongrognis Rondom 
Kabazon Diyonkilongodun 

Dihooohooi Dilo Minonodiu Do Kolingizan 
Do Kinumabai Do Kongoutan 
Do Naanu Do Pibolizan 
Nalap Dong Pintomongonuvan 

Dihooohooi Do Piirikaan Barambangazon 
Do Pandangatan Po Kalangazon 
Nga Soluvan Kung Po Ong Linuhang 
Suhul Pu Mah Kang Kuniri 
Ha Norikot Tadau Rangdangvi  
Ha Nadavong O Zainggang Hondungunou 
Nga Rotizan Dai Mingasangazou 
Dai Humajil Dahi Mahi Dahi Ko Humandang 
Do Lintangan Nga Adi Otuhunan 
Dai Ginsinudon Bangkangalon 
Do Mikakavid Dilot Tangambong 
Ho Mikukumandai Dilo Longorondong 
Do Songongkilap No Ilo Gonit 
Do Songongkisal No Kiongopongolou 

Dihooohooi Kirompok Do Tinai Kikangalon 
Ho Topong Longo Dai Turing Dairingaizon 
Hu Mongindal Davi Dazang  
Mongingkirul Da Maringavol 
Do Mikakavid Ma Yodingoding  
Do Mikukumandai Mai Sulingindap 
Ha Dazang Da Maei Ai Mogondoi 
Rago Nago Magingingid 
Do Lumuzong Do Kilingkangamabai 
Ho Duvo Nongo Umpadon Kingamajung 
Pinggan Nga Dai Burunai  
Kadon Majung Do Magangavai 

Dihooohooi.. Soluvan Ku Pinggan Mangabai 
Holung Ompulan Omojung 
Ho Onuvon Ma Do Langazam 
Alabon Ma Do Lilingivau 

Dihooohooi.. Do Yulin No Do Ni Tangangop 
Do Nitolingi Ngik Do Madko Ngingakop 
Do Niporingikit Tolungan  
Do Polinging Do Pavangasan 
Do Migasazou Ih Sambangavon 
Ho Mokohomudang Pinandangatu  
Dai Mogiluhung Da Minangkop  
Moginanau Dai Piningangkop 
Nga Suzangkama Do Rinanganjat 
Hogonga Kangang Tigongomusang 
Hai Isai Ngaran Onong Kongunon 
Mozo Tondom Mongombingizon 
Nga Olotong Kama Yolungotung 
Hologko Yolongotong  
Ondus Ma Ong Bolizan Nga Id  
Silo Mang Bozugan Bobonguvai 

Dihooohooi.. Bogimang Pogingtutunai 
Do Silo Mang Pogilongguvai 
Nga Sumandak Mai Digompirit 
Nga Inazam Di Zombonguvon 
Hagaimang Bolizan Da Nga Ih  
Hasurimaang Bozugan Longuvai 
Ha Magsako Do Tingkutadon 
Mongudan Do Tingpakangaon 

Dihooohooi.. Nga Irak Dai Puun Do Lingkungudon 
Himsumangai Po Nogi Ngingio’on 
Huindazag Naisolizo’on 
Hundamaag Naisombonunguvon 

Dihooohooi.. Dot Tumirangbaang Do Nogi Ongulun  
Hoi Borongotai Do Kiningizon 
Dai Tombogoson Ku Ni Surip  
Tingkolison Ku Ni Tingilisul

Thursday, December 4, 2008

SULANGU

Hoodoi langu tagado ku e soronsob
Kohotung sid monguvou,
Hoodoi langu nunu po ka sonsobonong
nouvahan no laid...kadi angu dinayahan..

Maksudnya: Untuk apa lagi menyimpan niat pada seorang gadis yang telah ternoda

Sumber Maklumat : Jahudi Masilun, Lahad Datu-Kg.Indarason Darat, Kudat.

SAMBATAN (Peribahasa/Pepatah/Simbolik)

Osindak ogi ot tumonob ko sumilau
Harati dau; Osuhul ogi it momodlohing ko it ongo sukod vagu ( mungkin it sukod vagu dit aso tantu ot kobuatano )

Tumurug not gilingan nga kakal pintod pintodon

Harati dau; kakal no mamagama kakal po uhang-uhangon.

Sumber Maklumat : Jahudi Masilun, Lahad Datu-Kg.Indarason Darat, Kudat.

Tuesday, December 2, 2008

SUNDAIT (TEKA-TEKI)

1. Kisigal okon ko ulun, kisisi okon ko sada
Harati Dau : Nenas (Paranggi)

2. Ong saanon avagat, Ong Sungkiniton Agaan

Harati Dau : It atarom atau kirugi, contoh; madotado (kazu dot kirugi iti), ong saanon amu adapat tu kirugi, ong sungkiniton ilot rugi dau, akakat e.

Sumber Maklumat : Jahudi Masilun, Lahad Datu-Kg.Indarason Darat, Kudat.